Edge bilişim, merkezi veri merkezleri ile veri üreten veya tüketen son kullanıcılar, cihaz veya veri kaynağı arasında yer alan bilgi işlem ve depolamayı ifade eder. Genellikle bulut ve merkezi veri merkezlerine bir alternatif olarak yerleştirilir ve merkezi kaynaklara kıyasla daha düşük gecikme süresi ve veri iletim maliyetleri sağlar. Ancak Edge bilişim aynı zamanda bulut bilişimin büyümesine de katkıda bulunur. Edge tesisleri; işleme, depolama veya uzun vadeli analiz için nihai olarak buluta gönderilen verilere yönelik bir hazırlık noktası görevi görebilir.

Eğitim, finansal hizmetler ve perakende gibi sektörler, dağıtık operasyonlarını desteklemek için uzun zamandır yerel depolama ve bilişim çözümlerine güvenmektedir. Bu sektörler şu anda bu eski Edge tesislerinin yeni ortaya çıkan Edge kullanım durumlarının gereksinimlerini karşılayıp karşılayamayacağını veya amaca yönelik inşa edilen Edge bilişim tesisleri ile değiştirilmesi veya desteklenmesi gerekip gerekmediğini belirleme zorluğuyla karşı karşıya kalmaktadır. Aynı zamanda, diğer sektörler de yeni dijital uygulamaların sunduğu fırsatlardan yararlanmak için Ağ Edge’lerini oluşturmalıdır.

Vertiv’in global çapta yaptığı What’s Your Edge (Sizin Edge’iniz Nedir?) anketi, 156 sektör profesyonelinden mevcut Edge yerleştirmeleri ve planları hakkında veri topladı. Ankette temsil edilen bölgeler Asya Pasifik; Çin; Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (EMEA); Hindistan; Latin Amerika (LATAM) ve Kuzey Amerika’yı içermektedir.

Temsil edilen önemli sektörler arasında bankacılık ve finans (%8), colocation/barındırma/bulut (%7), mühendislik ve inşaat (%9), eğitim (%5), imalat (%17), profesyonel hizmetler (%11), perakende (%8), telekomünikasyon (%12) ve ulaşım (%7) bulunmaktadır.

Şekil 1: Edge tesislerini destekleyen, yerleştiren veya yerleştirmeyi planlayan katılımcıların yüzdesi.

EMEA ve Hindistan’daki katılımcılar, eski tesislerden oluşan bu iki bölgede Edge faaliyetinin yaklaşık yarısına (sırasıyla %49 ve %50) sahip eski Edge tesislerini destekleme olasılığı en yüksek olanlardır. Diğer tüm bölgeler için, katılımcıların %37’si eski Edge tesislerini destekliyordu.

LATAM ve Kuzey Amerika’daki katılımcılar, bu bölgelerde amaca yönelik inşa edilen Edge tesislerinden oluşan Edge faaliyetlerinin yaklaşık üçte biri (sırasıyla %33 ve %32) ile halihazırda amaca yönelik inşa edilen Edge tesislerini yerleştirme olasılığı en yüksek olanlardır. Bu oran, günümüzde amaca yönelik inşa edilen Edge tesislerini destekleyen en düşük katılımcı yüzdesine sahip iki bölge olarak Çin’de %15 ve Hindistan’da %18’dir.

Ancak Çin, farkı kapatmaya hazır görünüyor. Bu bölge, %48 ile yeni Edge tesisleri yerleştiren veya yerleştirmeyi planlayan en yüksek katılımcı yüzdesine sahipti. Asya Pasifik %37 ile ikinci sırada yer aldı. Yeni Edge tesislerini yerleştiren veya yerleştirmeyi planlayan en düşük katılımcı yüzdesine sahip bölgeler EMEA (%28) ve LATAM (%30) oldu.

Yeni Edge tesislerinde görülen akın, ağ edge’e bağımlılığı artıracaktır. Katılımcılar, Edge’e yerleştirilen BT altyapısının yüzdesinin beş yıl içinde şu anki %21’den %27’ye çıkacağını tahmin ediyor. Merkezi, şirket içi BT altyapısının yüzdesinin %22 oranında azalmasını, kaynakların yüzdesinin bulutta %32 ve Edge’de %29 oranında artmasını bekliyorlar (Şekil 2).

Şekil 2: Günümüzde ve beş yıl içinde farklı ortamlara yerleştirilen BT kaynaklarının yüzdesi.

Şekil 3: Bölgeye göre farklı ortamlara yerleştirilen BT kaynaklarının yüzdesi.

Günümüzün Edge’inde

Büyük tesisler yaygın olsa da, günümüzde “tipik” bir Edge tesisi, güç gereksinimleri 2 ile 20 kW arasında olan bir ila dört BT ekipman kabini barındırmaktadır. Tesislerin yüzde kırk ikisi dörtten fazla BT ekipman kabininden oluşuyordu ve 20 kW üzerinde güç gereksinimlerine sahipti (Şekil 4).

Eski Edge tasarım uygulamaları günümüz ortamında baskın görünüyor. Katılımcıların yarısından fazlası (%52), Uptime Institute’ün I. veya II. Seviye tarafından sağlananla karşılaştırılabilir düzeyde bir esneklik kullanıyor. Katılımcıların üçte biri (%33), Edge tesislerini, III. veya IV. Seviye kullanılabilirlik seviyeleriyle karşılaştırılabilir düzeyde çalışma süresi elde etmek için tasarlıyor (Şekil 5).

Bu dayanıklılık seviyelerinde belirgin olan Edge kesinti süresi toleransı, Edge soğutma ve yönetimi ile ilgili alınan kararlarla desteklenmektedir.

• Tesislerin %90’ından fazlası en az 2 kW güç (özel hassas soğutmanın tavsiye edildiği bir eşik) kullanıyor olsa da katılımcıların yalnızca %39’u, Edge tesisler tarafından üretilen ısıyla başa çıkmak için özel hassas soğutma sistemleri kullanıyor (Şekil 5).
• Toplamda, katılımcıların %6’sı sıvı soğutma kullanıyor, bu da yüksek yoğunluklu Edge bilişim ortamlarının daha yaygın hale geldiğini gösteriyor.
• Mevcut Edge yönetimi uygulamalarında benzer güvenlik açıkları belirgindir. Katılımcıların üçte biri (%33) operasyonları desteklemede Edge tesislerinde veya yakınlarında bulunan BT personeline güveniyor; bu, Edge yerleştirmelerinin sayısı arttıkça zorluklar yaratabilecek bir stratejidir. Katılımcıların ayrıca %25’i, Edge konumlarını, düzenli bakım ve sorun giderme gerçekleştirmek için uzak tesislere seyahat etmesi gereken merkezi BT personeli ile destekliyor. Bu durum, tesislerin sayısı arttıkça BT personelini zorlayabilir ve arızalar meydana geldiğinde kesinti süresini önemli ölçüde uzatabilir.
• Daha ölçeklenebilir bir çözüm, günümüzde katılımcıların %30’u tarafından kullanılan merkezi BT kaynakları ile Edge teknolojilerine uzaktan erişim ve bunların izlenmesidir. Katılımcıların ayrıca %12’si Edge tesislerinin yönetiminde dış kaynak kullanımına yöneliyor.

Şekil 4: Mevcut Edge yerleştirmeleri için kabin sayısı ve güç gereksinimleri.

Şekil 5: Mevcut Edge tesisleri için dayanıklılık seviyeleri ve ısı yönetimi stratejileri.

Vertiv, bu kullanım durumlarını dört kategoriye ayırdı:

• Veri Yoğun Edge kullanım durumları, video akışı ve IoT uygulamaları gibi buluta aktarılması pratik olmayan yüksek hacimli verileri işleyenlerdir. Son beş yılda veri hacimlerinde yaşanan patlama ile Veri Yoğun kullanım durumları, yeni nesil Edge kullanım durumlarının en olgun olanlarıdır. Katılımcıların üçte birinden fazlası (%38) Edge yatırımlarını Veri Yoğun kullanım durumlarının yönlendirdiğini söyledi (Şekil 6).
• İnsanlar Tarafından Gecikmeye Duyarlı kullanım durumları, gecikme sorunlarının insanların sanal gerçeklik ve doğal dil işleme gibi teknolojiyle ilgili deneyimlerini olumsuz etkileyebileceği durumlardır. Bu ikinci en popüler Edge kullanım durumu kategorisiydi ve katılımcıların %32’si Edge yatırımlarını İnsanlar Tarafından Gecikmeye Duyarlı kullanım durumlarının yönlendirdiğini söyledi.
• Makineden Makineye Gecikmeye Duyarlı kullanım durumları, makinelerin verileri işleyebilme hızı dolayısıyla genellikle İnsanlar Tarafından Gecikmeye Duyarlı kullanım durumlarından daha düşük gecikme süresi gerektirir. Bu kategorideki önemli kullanım durumları akıllı şebeke ve akıllı güvenlik sistemlerini içerir. Beş katılımcıdan biri (%20) Edge teknolojisine yaptığı yatırımları Makineden Makineye Gecikmeye Duyarlı kullanım durumların yönlendirdiğini söyledi.
• Hayati Önem Taşıyan kullanım durumları, insan sağlığını ve güvenliğini doğrudan etkilediği için en zorlu ve genellikle en az olgun olanlardır. En bilindik Hayati Önem Taşıyan kullanım durumları otonom araçlar, otonom robotlar ve dijital sağlık uygulamalarıdır. Yaklaşık 10 katılımcıdan biri (%11) Edge yatırımlarını Kritik Önem Taşıyan kullanım durumlarının yönlendirdiğini söyledi.

Edge Kullanım Tipleri, farklı kullanım durumlarının gerektirdiği Edge veri merkezi modellerinin belirlenmesine yardımcı oldukları için kuruluşların Edge stratejilerini netleştirmelerini sağlar. Kullanım durumunun özel gereksinimlerine bağlı olarak, Edge ağları Kullanım Tipleri 2.0: Yerleştirmeye Hazır Edge Altyapı Modelleri adlı raporda tanımlanan Edge bilişim modellerinin tümünü veya bazılarını içerebilir (Şekil 7).

Şekil 6: Şu anda her bir Edge kullanım tipini destekleyen Edge bilişim tesislerinin yüzdesi.

Şekil 7: Edge bilişim modelleri.

Üretim ekipmanlarının kesinti süresini ve tedarik zinciri optimizasyonunu azaltmak, Edge yatırımlarını yönlendiren en popüler kullanım durumlarıydı. Koruyucu bakım, katılımcılar tarafından dile getirilen önde gelen kullanım durumuydu (%39) ve bunu, koşul bazlı bakım (%36), tedarik zinciri yönetimi (%34) ve gerçek zamanlı envanter yönetimi (%31) takip ediyordu (Şekil 8).

Bu sonuçlar, çeşitli kullanım durumlarının göreli olgunluğunu ve bunları desteklemek için gereken tesislerin sayısını yansıtmaktadır. Katılımcıların %21’i tarafından Edge’in benimsenmesini yönlendirdiği dile getirilen video akışı, en gelişmiş Edge kullanım durumlarından biridir ve günümüzde muhtemelen diğer kullanım durumlarından daha yüksek veri hacimlerini açıklamaktadır; ancak genellikle gecikmeye duyarlı değildir ve sıklıkla Bölgesel veya Dağıtık Edge tesisleri tarafından desteklenir. Koruyucu bakım ve koşul bazlı izlemenin, ekipmanlara yakın konumda bulunan Micro Edge tesisleri tarafından desteklenme olasılığı daha yüksektir ve bu da daha fazla sayıda tesisin bu kullanım durumlarını desteklemesi sonucunu doğurur. Buna ek olarak, bu kullanım durumları, üretim, depolama ve dağıtım, petrol ve gaz üretimi ve madencilik dahil olmak üzere ekipmanların kesinti süresinin operasyonları kesintiye uğratabileceği her sektörde değer sağlayabilir.

Şekil 8: Edge bilişimin benimsenmesini sağlayan kullanım durumları.

Edge Altyapı Öncelikleri

Katılımcılar, Edge ağlarını genişletirken bu yeni ortaya çıkan kullanım durumlarını desteklemek için karşılaştıkları zorlukların farkındadır. Zorluklara öncelik vermeleri istendiğinde, katılımcıların %85’i güvenliği en önemli üç zorluk arasında gösterdi; bunu %69 ile kullanılabilirlik ve %62 ile gecikme takip etti (Şekil 9).

Edge tesisleri için hem fiziksel hem de veri güvenliği göz önünde bulundurulmalıdır. Edge bilişim, BT kaynaklarını dağıtarak veri güvenliği yönetimini karmaşık hale getirir. Ancak, sağlık hizmetleri gibi bazı kullanım durumlarında, Edge tesisleri verileri üretim noktasına yakın tutup ve verileri buluta iletip oluşturulan tehditlere maruz kalmayı en aza indirerek verilerin güvenlik açıklarını azaltabilir. Her durumda, kilitlenebilir kabin ve kapamalar, BT varlıklarının fiziksel güvenliğini yetkisiz erişime karşı korumak için kullanılabilir.

Tüm altyapının fabrikada kabinlere veya kapamalara kurulduğu entegre sistemler genellikle bu seviyede fiziksel güvenlik sağlar ve kapı yetkisiz personel tarafından açıldığında uyarı veren sensörlerle de yapılandırılabilir.

Entegre sistemler ayrıca güç koruma, güç dağıtımı, ısı yönetimi ve izleme sistemlerinin uygulama gereksinimleriyle eşleştirilmesini sağlayarak kullanılabilirlik endişelerini de ele alır. Hatta BT’nin kendisi için tasarlanmamış ortamlara yerleştirilmesini sağlayarak gecikmeyi azaltabilirler. Bu sistemler, sistemleri tesise “inşa etme” ihtiyacını ortadan kaldırarak yerleştirme sürelerini azaltma avantajına sahiptir. Katılımcıların yarısından fazlası (%57), halihazırda tek kabinli sistemler veya prefabrik veri merkezi modülleri aracılığıyla Edge tesislerinde fabrika entegrasyonundan yararlanmaktadır (Şekil 10).

Şekil 9: Katılımcıların Edge bilişim zorluklarını önceliklendirme şekilleri.

Şekil 10: Entegre ve modüler Edge altyapı çözümlerini kullanan katılımcıların yüzdesi.

Sürdürülebilirlik ve Edge

Veri merkezi sürdürülebilirliği (emisyonların azaltılması, kaynak kullanımının iyileştirilmesi ve israfın ortadan kaldırılması), BT ve veri merkezi operasyonları için büyük bir öncelik haline geldi. Katılımcılar, veri merkezi sürdürülebilirliğine yönelik mevcut odağı Edge’e taşıma fırsatını açıkça görüyorlar.

Edge işletme verimliliğini artırmanın en kolay yolu enerji verimli teknolojileri kullanmaktır. Katılımcıların dörtte üçünden fazlası (%77) Edge tesislerini desteklemek için enerji verimli KGK sistemleri yerleştirmiştir veya yerleştirmeyi planlamaktadır. Yeni orta ölçekli çift çevrim KGK sistemleri, şebeke gücü kabul edilebilir olduğunda güç dengeleme ile ilişkili enerji kayıplarını azaltan dinamik çevrimiçi optimizasyon yoluyla %98’in üzerinde çalışma verimliliği elde edebilir. Gelen güç kalitesi düştüğünde ekipmanları çift çevrim moduna sorunsuz bir şekilde aktararak korurlar.

Katılımcılar ayrıca enerji verimli teknolojilerin ötesine geçiyor ve yenilenebilir enerji ve dinamik şebeke desteği gibi daha ezber bozan sürdürülebilirlik teknolojilerini benimsiyor. Edge’deki ısı yönetimi için, su tasarruflu ve düşük global ısınma potansiyeline (GWP) sahip teknolojilerin ilgi çektiği görülmektedir (Şekil 11).

Şekil 11: Edge sürdürülebilirliğini geliştirmek için yerleştirilen teknolojiler.

Katılımcıların Sektörleri

Anket katılımcıları, Edge bilişimin geniş çapta uygulanabilirliğini doğrulayan bir dizi sektörü temsil etmiştir. Önemli temsile sahip sektörler Şekil 12’de gösterilmiştir. %3’ten az temsile sahip sektörler “Diğer tüm sektörler” kategorisinde toplanmıştır ve havacılık, yayıncılık ve eğlence, sağlık hizmetleri, askeri/savunma, güç/gaz iletimi ve dağıtımı ve su tedariki/kanalizasyonunu içermektedir (Şekil 12).

Şekil 12: Ankette temsil edilen sektörler.

Katılımcıların Bölgeye Göre Dağılımı

Global çapta yapılan What’s Your Edge (Sizin Edge’iniz Nedir?) anketi, dünyanın tüm önemli bölgelerinden katılımcıları içermektedir (Şekil 13).

Şekil 13: Anket katılımcılarının bölgesel dağılımı.

Kuruluşun Büyüklüğü

Edge bilişim sadece büyük kuruluşlar tarafından yerleştirilmiyor. Daha küçük kuruluşlar da Edge bilişimde değer buluyor. Çalışan sayısıyla ölçülen kuruluş büyüklüğünün, yerleştirilen BT kaynaklarının ölçeğiyle mutlaka ilişkili olmadığını unutmamak da önemlidir. Colocation sağlayıcıları az sayıda çalışana ancak büyük BT ağlarına sahip olabilir (Şekil 14).

Şekil 14: Çalışan sayısına göre ölçülen şekilde ankete katılan kuruluşların büyüklüğü.