Gartner, teknolojik vaat ile jeopolitik gerçeklik arasındaki bir çarpışmanın sonucu olarak sözüm ona Egemen Bulutların ortaya çıkışını içeren yeni teknolojiler hakkındaki en son Hype Döngüsü’nü yayımladı.
Yıkıcı teknolojiler, doğaları gereği mevcut statükoyu altüst etmeye yöneliktir.
Dijital kameralar geleneksel filmi gasp etti ve elektrikli araçlar er ya da geç aynı şeyi içten yanmalı motora yapacak.
Bununla birlikte, değişim kaçınılmaz olsa da, her durumda hoş değildir ve genellikle altüst olan taraf sessizce gitmeyi reddeder. Soyut gelecek, son derece somut olan şimdiki zamanla çarpışır ve statüko genellikle bu altüst etmeye biraz karşılık vermeyi sever.
Örneğin, araç paylaşım uygulamalarını ele alalım. Araç paylaşım şirketlerinin misyonu, mevcut taksi endüstrisine derinden yatırım yapmadığınız sürece, herkesin daha iyi olması için kentsel ulaşımda devrim yapmaktır.
Doğru, çok yol kat edildi ancak araç paylaşım uygulaması şirketleri de hem mecazi hem de gerçek anlamda birçok engelle karşılaştı. Mağdur taksicilerin gösterilerinden bazı şehirlerde kesin yasaklara kadar. Serbest çalışan sürücülerden oluşan sanal bir iş gücü oluşturma planları da iş hukukunun gerçekleriyle yüz yüze geldi.
Ulusal Bulutlar
Analist grubu Gartner, yakın zamanda büyük bulut hizmetleri sağlayıcılarının karşılaştığı benzer bir zorluğun altını çizdi. Bulut teknolojileri (özellikle genel bulut), fiziksel altyapının özellikleri veya ulusal kimlik veya coğrafi sınırların işleyişi ile engellenmeyen, kullanıma hazır BT servislerinin vaadini sunar. Ne yazık ki, bulut devleri bu vaadin büyük bir kısmını yerine getirmiş olsa da, ulusal sınırlar ve egemenlik sorunlarının sinir bozucu bir şekilde dirençli olduğu ortaya çıkıyor.
Gartner’ın Yeni Teknolojiler için Hype Döngüsü 2021 raporu, analist grubunun önümüzdeki beş ila on yıl içinde bir dereceye kadar rekabet avantajı sağlayacağına inandığı çeşitli teknolojiler hakkında faydalı bir bakış açısı sunuyor. (Raporun tamamı Gartner'ın ödeme duvarının arkasında ancak bu basın bülteni iyi bir genel bakış sunuyor.)
Teknolojinin etkisini analiz etmede Gartner'ın en çok tanınan araçlarından biri olan Hype Döngüsü, bir teknolojinin büyüme grafiğini İnovasyon Tetikleyicisinden, Hayal Kırıklığı Çukuru yoluyla çiziyor ve umarız nihai Verimlilik Platosu’na kadar olan büyümesini gösterir.
Bu yeni teknolojilerden biri, Gartner’ın şu anda hype döngüsünün en başında olduğuna inandığı Egemen Bulut kavramıdır. Gartner’a göre: “Ülkeler, dijital egemenlik ve veri egemenliği elde etmek için bağımsız bir bulut kullanabilir ve bu da veri koruma kontrollerini, ikamet gerekliliklerini, korumacılığı ve istihbarat toplamayı uygulamak için yasal gereklilikler sağlayacaktır”.
Bir ülkenin veya bölgenin kendi ulusal veya bölgesel bulutunu geliştirmeye yatırım yapmak istemesinin nedeni, bazı araç paylaşım sağlayıcılarının da bulduğu ve bazı teknoloji uzmanlarının varsaydığı gibi fiziksel dünyanın tarihsel ve yasal gerçeklerinin ortadan kaldırılmasının genellikle daha zor olmasıdır. Egemen Bulutların yanı sıra, veriler üzerindeki ulusal kontroller, daha geniş Veri Egemenliği sorununu da vurguladı: Bazı durumlarda ulusal veya bölgesel veri koruma ve gizlilik yasalarını (AB’nin GDPR’si gibi) karşılamak için belirli ülkelerde veri merkezlerinin inşasını dikte eden daha az tanımlanmış bir dizi etmen. Veri Egemenliği, bölgesel veri merkezi operatörleri için olumlu bir durum olsa da, büyük bulut sağlayıcılarının “ölçeklendirme” yaklaşımını bir dereceye kadar azaltır ve daha önce komşu bir devletten hizmet vermeyi planlamış olabilecekleri ülkelerde altyapıya sahip olmalarını gerektirir.
Gartner, özellikle Egemen Bulut teknolojisiyle ilgili olarak, bulutun doğası gereği teorik olarak global olabilse de, teknolojiyi sağlayan kuruluşların hala ulusal bağlara ve kimliğe bağlı olduğunu açıklıyor. “…dijital ve bulut teknolojisi ve servisleri pazarına şu anda ABD ve Asya sağlayıcıları hakim. Sonuç olarak, birçok Avrupalı şirket verilerini bu bölgelerde depolayarak, politik huzursuzluk ve veri kontrolünü elde tutma ve yerel düzenlemelere uyum sağlama konusunda endişeler yaratıyor.”
Veri Egemenliği
AB, kendi bağımsız bulut planlarına Gaia-X ile ilerliyor. 2019’da duyurulan girişim, yerel bulut hizmeti sağlayıcılarının büyümesini beslemeye yardımcı olmak için tasarlandı. Bu, Çin ve ABD bulut şirketlerinin hakimiyetine bir tepki olarak görülebilse de, destekçileri bunun doğrudan rekabetle ilgili olmadığını, bunun yerine eşit şartlar oluşturduğunu iddia ediyor. Yerleşik ABD ve Çinli bulut oyuncuları, bulut hizmetlerinin AB tarafından belirtilen veri koruma, güvenlik ve diğer politikaları karşılamasını sağlamak için tasarlanan kurallarına uymaları halinde Gaia-X’e katılmakta özgürdür. AB, planları ciddiye alıyor gibi görünüyor ve 750 milyar dolarlık NextGenerationEU COVID-19 kurtarma fonunun bir kısmını Gaia-X’i desteklemek için ayırdı.
Gaia-X, 300’den fazla destekçisinden halihazırda mevcut veya planlanan mevcut veri merkezi ve telekomünikasyon altyapısı etrafında inşa edilecek olsa da, gelecekteki genişlemeyi desteklemek için ek fiziksel tesisler kurmak için bazı planlar var. Bu tesislerin tam yapısı hala tartışılıyor ancak bulutu barındıracak fiziksel binalar ve tesisler kurma ihtiyacı, teknoloji ideallerinin gerçek dünya gerçekleriyle nasıl mücadele etmesi gerektiğine dair bir başka bariz örnektir. Avrupa Birliği, bulut hizmet sağlayıcıları gibi, dijital servislere yönelik artan talebi, altyapının iklim hedeflerini (şu anda Vertiv gibi tedarikçilerin yoğun olarak odaklandığı bir alan) karşılayan sürdürülebilir bir şekilde inşa edilmesini ve işletilmesini sağlama ihtiyacıyla dengelemek zorunda kalacaktır.
Sonuç olarak, egemen bulutların ortaya çıkışının gösterdiği gibi, yıkan ile yıkılan arasındaki ilişki tek yönlü değil, iki yönlüdür. Bulut hizmetleri teknoloji ortamını yeniden şekillendiriyor ancak bunu yaparken kendilerini de yeniden şekillendiriyorlar. Sonunda nasıl bir şekil alacağını söylemek zor olsa da, eskinin ve yeninin en iyilerini örnekleyen ve Hayal Kırıklığı Çukuruna saplanmak yerine Gartner’ın Verimlilik Platosu’na götüren bir şekil olması umuluyor.
Veri merkezi ve kritik altyapı ile ilgili diğer araştırma raporlarıyla ilgileniyorsanız, lütfen Vertiv’in yeni Analist Araştırması ve Pazar Bilgileri sayfasına göz atın.
